استعلام :
به استحضار می‌رساند در خصوص رسیدگی به دعاوی حقوقی با خواسته‌های متعدد که خواسته‌ها حالت طولی و سبب و مسببی دارد؛ مانند اثبات وقفیت و خلع ید؛ به نحوی که از ارکان خواسته دوم، خواسته اولی است؛ اختلاف نظر است. برخی قضات معتقدند استماع خواسته دوم پیش از صدور حکم قطعی در خصوص خواسته اول ممکن نیست و به همین سبب قرار عدم استماع دعوا صادر می‌کنند؛ اما برخی بر این عقیده‌اند که این دعوا نسبت به خواسته دوم هم قابل استماع است؛ زیرا قدر متیقن آن است که با بررسی قضایی و احراز و قبول خواسته اول سبب آن ایجاد شده است و خواسته دوم هم متقارن و با یک فاصله زمانی معقول قابل بررسی است. خواهشمند است در این خصوص اعلام نظر فرمایید.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
در صورت طرح دعاوی متعدد در یک پرونده که رسیدگی به برخی از دعاوی مستلزم اثبات دیگری باشد؛ مانند اثبات وقفیت و خلع ید و یا اثبات مالکیت و خلع ید؛ با توجه به حکم مقرر در ماده 65 و ملاک ماده 19 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 که اشاره دارد در صورتی‌که رسیدگی به آن دعوا در صلاحیت دادگاه دیگری باشد دادرسی متوقف می‌شود؛ در فرض سؤال چنانچه دادگاه رسیدگی‌کننده، صلاحیت رسیدگی به هر دو دعوا را داشته باشد، می‌تواند به همه دعاوی به صورت همزمان رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند.
