استعلام :
آیا غیبت مشمولین خدمت نظام وظیفه دارای وصف کیفری میباشد؟ چنانچه رفتار مزبور (غیبت از خدمت سربازی) جرم میباشد وفق کدام مقرره قانونی تعیین کیفر صورت خواهد گرفت و جرم مزبور در کدامیک از درجات مجازاتهای تعزیری قرار میگیرد؟ رسیدگی به اتهام مزبور مستقیماً در صلاحیت دادگاه کیفری میباشد یا اینکه تحقیقات مقدماتی آن برعهده دادسرا بوده و سپس با صدور کیفرخواست قابل رسیدگی در دادگاه کیفری میباشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً، با توجه به ماده یک قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح مصوب 1382، دادگاههای نظامی به جرایم مربوط به وظایف خاص نظامی و انتظامی کلیه «افراد نظامی» رسیدگی میکنند وکارکنان وظیفه، طبق بند «و» همین ماده ازتاریخ شروع خدمت تا پایان آن، فرد نظامی محسوب میشوند و مادام که شروع به خدمت نکرده، فرد نظامی تلقی نمیشوند و رسیدگی به جرایم ارتکابی آنان؛ از جمله عدم معرفی مشمولین خدمت وظیفه عمومی در مهلت یا موعد مقرر قانونی به عنوان غایب و ارتکاب بزه غیبت از خدمت سربازی به عهده مراجع قضایی عمومی است و با توجه به اینکه بزه موضوع بند2 ماده 58 قانون خدمت وظیفه عمومی نیز قبل از شروع به خدمت تحقق مییابد و مرتکب در زمان ارتکاب، فرد نظامی محسوب نمیشود و در حقیقت بزه غیبت از خدمت وظیفه عمومی است که مقنن، مرتکب آن را به عنوان فراری محسوب نموده است، در مراجع قضایی عمومی مورد رسیدگی قرار میگیرد و مجازات فرار از خدمت هم در مواد 59 و60 قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح تعیین شده است؛ لذا مجازات مرتکبین بزه موضوع بند2 ماده 58 اصلاحی قانون خدمت وظیفه عمومی نیز مطابق همین مواد تعیین میشود. ثانیاً، با توجه به آنچه در بند اولاً آورده شد، ترتیب رسیدگی به بزه غیبت از خدمت وظیفه عمومی موضوع بند 2 ماده 58 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1363، مطابق با آییننامه اجرایی این قانون میباشد.