استعلام :
1- در مواردی که به جهت فقد وصف کیفری موضوع شکایت از ناحیه دادسرا قرار منع تعقیب صادر و مورد اعتراض شاکی واقع شود؛ اما موضوع دارای وصف مجرمانه باشد (برای مثال شاکی شکایت نموده که کالایی را به باربری سپرده و باربری آن را به عمد به مقصد نرسانده و دادسرا بدون انجام هیچ تحقیقی این موضوع را فاقد وصف کیفری دانسته است؛ در حالیکه وفق ماده یک قانون مجازات عاملین متخلف در امر حمل و نقل کالا مصوب 1367 این عمل جرم است)؛ آیا میتوان صرف نظر از جهتی که علت نقض قرار منع تعقیب است، صرفاً قرار معترضعنه را نقض و پرونده را جهت انجام تحقیقات مقدماتی و اتخاذ تصمیم مقتضی، به دادسرا ارسال کرد؟
2- در موردی که به جهت عدم شناسایی متهم قرار منع تعقیب صادر شود (به عبارت دیگر رخداد جرم محرز است؛ اما اینکه مرتکب چه کسی است مشخص نیست) در حالی که قانوناً میبایست وفق ماده 104 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 بعد از انقضای مهلت قانونی قرار توقف تحقیقات صادر میشد، در صورتی که این قرار با اعتراض شاکی مواجه شود، آیا میتوان قرار معترضعنه را نقض و پرونده را جهت انجام ادامه تحقیقات و اتخاذ تصمیم مقتضی به دادسرا ارسال کرد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
1-مطابق ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در صورتی که دادگاه اعتراض شاکی به قرار منع تعقیب را موجه بداند، باید آن را نقض و قرار جلب به دادرسی صادر کند و در مواردی که به نظر دادگاه، تحقیقات دادسرا کامل نباشد، بدون نقض قرار میتواند تکمیل تحقیقات را از دادسرا بخواهد یا خود اقدام به تکمیل تحقیقات کند؛ بنابراین دادگاه حسب مورد باید تصمیم مقتضی اتخاذ کند و صرف صدور قرار منع تعقیب از سوی دادسرا به لحاظ جرم نبودن عمل انتسابی و تشخیص دادگاه در جرم بودن رفتار مورد شکایت، مانع از تصمیم دادگاه به انجام تحقیقات تکمیلی از سوی دادسرا نبوده و در این موارد دادسرا باید تحقیقات مورد نظر دادگاه را انجام داده و بعد از آن عندالاقتضاء دادگاه نسبت به نقض قرار معترضعنه و صدور قرار جلب به دادرسی یا تأیید قرار منع تعقیب با ذکر علت اقدام کند و در هر صورت با فرض صدور دستور انجام تحقیقات تکمیلی از سوی دادگاه، موجب قانونی جهت نقض قرار معترضعنه نیست.
2- مستفاد از ماده 104 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 در صورتی که صدور قرار توقف تحقیقات از سوی دادسرا بدون رعایت شرایط مذکور در این ماده بوده و مورد اعتراض شاکی قرار گیرد، دادگاه کیفری ذیربط باید نسبت به نقض قرار اقدام و دستور ادامه تحقیقات را وفق مقررات صادر کند.