استعلام :
1-زوجه در زمان حیات خود مهریه را مطالبه ننموه و مهریه در ذمه زوج باقی است آیا وراث زوجه می¬توانند آن را به نرخ روز مطالبه نمایند یا اینکه حق مطالبه مهریه به نرخ روز متعلق به زوجه بوده با فوت ایشان به وراث منتقل نمی¬شود و وراث فقط حق مطالبه مهریه مندرج در عقدنامه را دارند؟ در صورت مثبت بودن پاسخ مهریه به نرخ زمان فوت زوجه باید محاسبه شود یا به نرخ روز مطالبه؟
2-با عنایت به اینکه مطابق ماده2 قانون حمایت خانواده مصوب92 دادگاه خانواده با حضور قاضی مشاور زن تشکیل می¬شود و مصادیق دعاوی که در صلاحیت دادگاه خانواده می¬باشد در ماده4 همان قانون احصاء شده است خواهشمند است ارشاد فرمایید آیا حضور مشاور قضایی زن در دعاوی اعسار راجع به دعاوی خانوادگی مثل اعسار از پرداخت مهریه یا نفقه الزام آور است یاخیر؟
3- نظر به اینکه حسب ماده31 قانون حمایت خانواده ارائه گواهی پزشکی ذی¬صلاح در مورد وجود جنین یا عدم آن برای ثبت طلاق الزامی است آیا در مواردی که زوجه یائسه می¬باشد اخذ این گواهی لازم است یا برای ثبت طلاق نیازی به گواهی پزشکی دراین خصوص نیست.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
1- مهریه همانند دیگر حقوق مالی به ارث می‌رسد و حق دریافت مهریه به نرخ روز که در تبصره الحاقی به ماده 1082 قانون مدنی برای زوجه پیش بینی شده، به قائم مقام (وراث قانونی) وی نیز منتقل می‌گردد و بر اساس قاعده «الحق القدیم لا یزوله شی‌ءٌ»، در فرض سؤال، حق مطالبه مهریه به نرخ روز که برای زوجه ثابت شده است، پس از فوت وی به ورثه منتقل می‌گردد و زوال آن، نیاز به دلیل دارد که دلیلی بر زایل شدن آن وجود ندارد. به علاوه، طبق ماده 1 آئین‌نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی مصوب 13/2/1377 هیأت وزیران، میزان مهریه با توجه به تغییر شاخص قیمت سال زمان تأدیه نسبت به سال وقوع عقد، محاسبه و تعیین خواهد شد.
2- وظایف قاضی مشاور در حال حاضر همان است که در ماده 2 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 مقرر گردیده است که عبارت است از اظهارنظر در موضوع دعوا، ظرف سه روز پس از ختم دادرسی. بنابراین، در دعاوی موضوع اعسار از پرداخت مهریه یا نفقه، کسب نظر قاضی مشاور الزامی است.
3-ماده 31 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 که ارائه گواهی پزشک ذی صلاح را در مورد وجود یا عدم وجود جنین برای ثبت طلاق الزامی می داند، ناظر به زمانی است که امکان آن باشد. بنابراین، در صورتی که زوجه یائسه یا غیر مدخوله باشد و این امر بر دادگاه محرز گردد، مرجع مذکور می‌تواند با قطع بر عدم وجود جنین، زوجه را از معرفی به پزشکی قانونی برای انجام تست بارداری معاف نماید.
