تاریخ نظریه : 1396/04/24 | شماره نظریه : 7/96/892

جزئیات نظریه
شماره نظریه : 7/96/892
شماره پرونده : 96-192-557
تاریخ نظریه : 1396/04/24

استعلام :
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

1- بزه موضوع ماده 3 قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ­ها (اصلاحی 1/8/1385) از جمله جرایم آنی است؛ زیرا با تحقق رکن مادی این جرم، یعنی تغییر کاربری در اراضی موضوع این قانون، بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره 1 (اصلاحی 1/8/1385) ماده 1 قانون مذکور مانند ایجاد بناء، برداشتن یا افزایش شن و ماسه، گودبرداری و سایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییر کاربری محسوب می­گردد، بزه موضوع ماده 3 قانون مزبور (بزه تغییر کاربری غیرمجاز) تحقق یافته است و رأی وحدت رویه شماره 730-28/3/1392 هیأت عمومی دیوان عالی کشور نیز به دلالت التزامی دال بر آنی بودن این جرم است.

2- طبق ماده 13 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 و بند ث این ماده، مرور زمان از موانع تعقیب کیفری است و در مواردی که مانع تعقیب کیفری وجود دارد، موجب قانونی جهت رسیدگی به ماهیت موضوعات کیفری مطروحه نمی­باشد و با توجه به پاسخ بند 1، بزه تغییر کاربری غیرمجاز اراضی زراعی و باغ­ها، از جمله "جرایم آنی" است؛ لذا با حصول شرایط مقرر در قانون، می­تواند مشمول مرور زمان گردد. در فرض سؤال نیز در صورت شمول مرور زمان تعقیب نسبت به بزه مذکور، مرجع قضایی رسیدگی­کننده باید نسبت به صدور قرار موقوفی تعقیب اقدام نماید.

(3 و 4)- طبق ماده 3 (اصلاحی 1/8/1385) قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ­ها، مجازات مرتکب بزه تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ­ها بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره 1 ماده 1قانون مذکور، علاوه بر "قلع و قمع بنا"، پرداخت جزای نقدی به شرح مقرر در ماده 3 قانون مزبور است؛ لذا صدور حکم به قلع و قمع بنا صرفا در صورت احراز تحقق بزه و ضمن صدور حکم محکومیت مرتکب توسط مرجع قضایی، امکان­پذیر است. بنابراین، در مواردی که دادگاه حکم برائت متهم را صادر می­کند یا به لحاظ شمول مرور زمان، بزه تغییر کاربری غیرمجاز اساسا قابل تعقیب نیست، صدور حکم به "قلع و قمع بنا" نیز منتفی است. ضمنا در تقسیم­بندی مجازات­های تعزیری موضوع ماده 19 قانون مجازات اسلامی 1392، مجازاتی تحت عنوان قلع و قمع بنا وجود ندارد؛ بنابراین قلع و قمع بنا طبق ماده 3 قانون صدرالذکر نیز ماهیت مجازات را ندارد.

منبع: مشاهده