1- الف: با توجه تفکیک دادگاههای کیفری در ماده 294 قانون آئین دادرسی کیفری 1392 و تعیین صلاحیت هر یک از دادگاههای کیفری به موجب مواد بعدی، منظور از دادرس علیالبدل در تبصره 2 ماده 296 قانون یاد شده، دادرس علیالبدل دادگاه کیفری یک است و شامل دادرس علیالبدل دادگاههای بدوی دیگر (دادگاه انقلاب، کیفری 2 و ...) نمیشود.
ب: نظر به اینکه عبارت «دادرس علیالبدل» در اصلاحات مورخ 24/3/1394 از ماده 426 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 حذف شده است و در متن ماده 20 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب نیز دادرس علیالبدل در ترکیب قضایی دادگاه تجدیدنظر استان پیش بینی نشده است و تبصره یک الحاقی مورخ 28/7/1381 این ماده در دادگاه تجدیدنظر استان که به عنوان دادگاه کیفری استان به برخی جرایم رسیدگی میکرد، دادرس علیالبدل پیش بینی کرده بود، نیز به موجب ماده 570 قانون صدرالذکر نسخ شده است، بنابراین در قوانین لازم الاجرای کنونی در ترکیب قضایی دادگاه تجدیدنظر استان، دادرس علیالبدل پیش بینی نشده است ولی با توجه به تبصره ماده 296 اصلاحی 24/3/1394 قانون اخیر الذکر دادگاههای کیفری استان به دادگاههای کیفری یک تبدیل میشوند و برابر تبصره 2 همین ماده «دادرس علیالبدل» در ترکیب قضایی دادگاه کیفری یک پیش بینی شده است.
ج -به موجب ماده 294 قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392، دادگاههای کیفری به دادگاه کیفری یک، دادگاه کیفری دو، دادگاه انقلاب، دادگاه اطفال و نوجوانان و دادگاه نظامی تقسیم میشوند و مطابق ماده 338 قانون فوق‌الذکر، در حوزههایی که شعبه متعدد تشکیل میشود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضائی است. بنابراین دادگاه کیفری یک که در ردیف دادگاههای نخستین میباشد، تحت ریاست و نظارت رئیس حوزه قضایی است که بر اساس ماده 12 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب اصلاحی 28/7/1381، در شهرستانها، رئیس دادگستری شهرستان و در شهرستانهای مرکز استان، رئیس کل دادگاهها بر دادگاههای نخستین، ریاست ونظارت اداری دارد و نیز مطابق ماده 448 قانون صدرالذکر و ماده 12 قانون اخیرالذکر، رئیس کل دادگستری استان، رئیس کل دادگاههای تجدیدنظر استان است. بنا به مراتب، دادگاه کیفری یک، اعم از این که در مرکز استان یا در هر یک از شهرستانهای استان تشکیل شود. از حیث تشکیلات اداری، وابسته به تشکیلات دادگستری شهرستان مرکز استان یا همان دادگستری است که در حوزه آن تشکیل گردیده است وموجب قانونی جهت انفکاک دادگاه کیفری یک از تشکیلات اداری دادگستری مرکز استان یا دادگستری شهرستان محل استقرار وجود ندارد. بنابراین مطابق ماده 338 قانون یاد شده، در حوزههایی که شعب متعدد دادگاه تشکیل میشود، ارجاع پرونده با رئیس حوزه قضایی است و چون دادگاه کیفری یک دادگاه نخستین محسوب میشود و تعیین دادرس جانشین نیز از مصادیق ارجاع پرونده قلمداد میگردد. با لحاظ ماده 405 و تبصره ماده 297 این قانون و مواد 12 و تبصره 7 ماده 20 قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب اصلاحی 28/7/1381، در شهرستان مرکز استان، رئیس کل دادگاههای شهرستان مرکز استان و در شهرستان غیر مرکز استان، رئیس دادگستری شهرستان، ارجاع پرونده دادگاه کیفری یک و تعیین دادرس جانشین را به عهده دارد.
با عنایت به تصریح تبصره ماده 297 قانون آیین دادرسی کیفری 1392 که مقررات دادرسی دادگاه کیفری یک را در دادگاه انقلاب در مواردی که با تعدد قاضی رسیدگی می کند، جاری دانسته و با لحاظ تبصره 2 ماده 296 قانون فوق الذکر که دادرس علی البدل در دادگاه کیفری یک حسب مورد می تواند به جای رئیس یا مستشار انجام وظیفه کند، بنابراین، در فرض سؤال تشکیل جلسه دادگاه انقلاب در جرائم موجب مجازات موضوع بندهای الف، ب، پ و ت ماده 302 قانون مارالذکر با حضور دو دادرس علی البدل دادگاه انقلاب بلامانع است و این دادگاه در این موارد با دو عضو مذکور نیز رسمیت می یابد.