نحوه بررسي و رأي اعتماد به هيأت وزيران
مبحث اول
نحوه بررسي و رأي اعتماد به هيأت وزيران
ماده 191:
درمورد اصول هشتاد و هفتم (87) و يكصد و سي و ششم (136) قانون اساسي، كيفيت رأي اعتماد به وزير يا هيأت وزيران و همه مسائل مربوط به آن طبق اين آيين‌نامه خواهد بود.
تشخيص مسائل مهم و مورد اختلاف مذكور در اصل هشتاد و هفتم (87) كه دولت مي‌تواند در زمينه آنها از مجلس رأي اعتماد بگيرد، با هيأت وزيران‌است.
ماده 190:
قبل از تشكيل اولين جلسه بررسي برنامه‌هاي دولت و اخذ رأي اعتماد هيأت وزيران، نمايندگان مخالف و موافق برنامه، خط مشي و‌اصول كلي و تركيب هيأت وزيران و نيز نمايندگان مخالف و موافق هريك از وزيران به تفكيك برنامه و هر وزير در برگه هاي جداگانه ثبت نام مي‌نمايند.
هريك از نمايندگان حق دارند تمام يا قسمتي از وقت خود را در اختيار نماينده ديگر قرار دهد. در شروع بحث در مورد هيأت وزيران، رئيس جمهور برنامه دولت را تشريح و ضمن معرفي وزيران از تركيب هيأت وزيران دفاع خواهد نمود. پس از آن مجلس ، بررسي برنامه دولت و تركيب هيأت وزيران‌را با اظهارات پنج نفر از نمايندگان مخالف و پنج نفر از نمايندگان موافق با حفظ ترتيب يكنفر مخالف و يكنفر موافق و هر كدام براي مدت پانزده دقيقه انجام خواهد داد.
رئيس جمهور يا كساني كه او تعيين خواهد نمود به سوالات و اظهارات مخالفان پاسخ مي دهند. مجموع مدت نطق اوليه رئيس جمهور و دفاعيات اخير دو و نيم ساعت خواهد بود. در پي اظهارات و دفاعيات رئيس جمهور، مجلس شور در مورد برنامه‌ها و صلاحيت هر يك از وزيران را به صورت جداگانه آغاز خواهد نمود. درمورد هر وزير دو نفر از نمايندگان مخالف و دو نفر از نمايندگان موافق با حفظ ترتيب يكنفر مخالف و موافق هركدام براي مدت پانزده دقيقه فرصت خواهند داشت. پس از آن وزير و در صورت صلاحديد رئيس جمهور به مدت سي دقيقه براي دفاع از برنامه و صلاحيت وزير مطروحه وقت خواهند داشت.
بحث و بررسي براي تك تك وزيران به ترتيب حروف الفباي وزارتخانه به همين شيوه انجام مي گيرد، رئيس جمهور مي تواند با استفاده از وقت وزيران در پايان و به طور يكجا از آنان دفاع نمايد. پس از آن رأي گيري به عمل مي‌آيد و شمارش و اعلام نتيجه آرا پس از رأي گيري براي همه وزراء صورت خواهد گرفت. سوالات كتبي نمايندگان در طول مدتي كه برنامه دولت مطرح است از طريق رئيس مجلس به رئيس جمهور يا وزير مربوط داده خواهد شد.
تبصره 1: در موارد معرفي يك يا چند وزير (كمتر از نصف مجموع وزراء) پس از نطق اوليه رئيس جمهور به مدت يكساعت بدون بحث در كليات برنامه‌ها و تركيب هيأت وزيران تنها در مورد برنامه‌ها و صلاحيت وزيران پيشنهادي به ترتيب فوق‌الذكر اقدام خواهد شد.
تبصره 2: چنانچه مجلس به يك يا چند وزير رأي اعتماد نداد و يا وزارتخانه اي به هر دليل وزير نداشته باشد، رئيس جمهور موظف است با رعايت اصل يكصد و سي و پنجم (135) قانون اساسي حداكثر قبل از سه ماه فرد يا افراد ديگري را براي اخذ رأي به مجلس معرفي نمايد.
ماده 189: يك هفته پس از معرفي دولت، براي بحث و بررسي خط مشي و اصول كلي برنامه دولت و اخذ رأي اعتماد براي هيأت وزيران جلسات مجلس به طور متوالي تشكيل مي‌گردد. با پيشنهاد رئيس و تصويب مجلس، جلسات بصورت صبح و بعد از ظهر برگزار خواهد شد. مجلس در‌اين جلسات نطق نخواهد داشت.
ماده 188:
رئيس جمهور موظف است حداكثر ظرف مدت دو هفته پس از انجام مراسم تحليف يا سقوط دولت يا تغيير نيمي از وزراء از ابتداي شروع به كار دولت، ضمن تقديم برنامه كلي، اسامي وزراي پيشنهادي وزارتخانه ها را كه داراي تجربه و تخصص مرتبط هستند به همراه شرح حال، برنامه ها، سوابق و سمتهاي علمي و اجرائي و ساير امتيازات قابل استناد، به مجلس تسليم كند.
رئيس مجلس مكلف است نامه معرفي هيأت وزيران و ضمائم آن را در اولين جلسه علني اعلام وصول قرائت كند، سپس معرفي نامه و مستندات را براي بررسي به كميسيون يا كميسيون هاي تخصصي مرتبط ارجاع دهد.
كميسيون يا كميسيون هاي مرتبط موظفند پس از بررسي صلاحيت، انطباق مدارك، سوابق و برنامه هاي وزير پيشنهادي و تطبيق آنها با اسناد بالادستي ظرف مدت يك هفته گزارش خود را به هيأت رئيسه ارائه كنند تا براي اطلاع نمايندگان چاپ و توزيع شود. گزارش مذكور قبل از صحبت مخالفان و موافقان توسط سخنگو قرائت مي شود.
تبصره 1: – فرصت سخنگو براي ارائه گزارش در مورد هر وزير ده دقيقه است. در صورتي كه بررسي برنامه وزير پيشنهادي به بيش از يك كميسيون تخصصي ارجاع شده باشد، سخنگوي هر كميسيون حداكثر به مدت پنج دقيقه گزارش خود را ارائه مي كند.