استعلام :
اگر امكان دسترسي به نمونه امضائات مسلمالصدور به هيچ نحو به جز از طريق خواهان وجود نداشته باشد، آيا ميتوان خوانده را جهت ارائه نمونه امضائات مسلمالصدور اخطار نمود؟ اگر خوانده حضور نيافت و يا حضور يافت و صراحتا اعلام داشت حاضر نيست نمونه امضائات را ارائه نمايد، آيا اين امر قرينه بر صحت سند مورد انكار يا ترديد ميباشد يا خير؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
باتوجه به اینکه بار اثبات و ارائه دلیل به عهده مدعی می باشد، وی باید نمونه امضائات مسلمالصدور خوانده را جهت رسیدگی به اصالت سند به دادگاه ارائه نماید، ولی دادگاه مطابق ماده 199 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب درامور مدنی می تواند جهت کشف حقیقت، هرگونه تحقیقی را که لازم باشد، رأساً انجام دهد؛ از جمله این که درصورت عدم دسترسی به امضائات مسلمالصدور خوانده، به وی اخطار نماید که نمونه امضائات مذکور را ارائه نماید. اما اگر وی از ارائه آن خودداری کند، صرف خودداری، قرینه برصحت ادعای خواهان نمی باشد. ولی اگر به رغم اقرار به این که اسناد مسلمالصدور را در اختیار دارد، از ارائه آن خودداری می کند ، باتوجه به ملاک ماده 209 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، دادگاه می تواند آن را از جمله قرائن مثبته تلقی کند./ن