استعلام :
در فرضی که اساساً در هنگام طرح و تقدیم شکایت عین مال موضوع کلاهبرداری از طریق انتقال مال غیر تلف حقیقی یا حکمی شده باشد آیا قاضی دادگاه کیفری در تعیین مجازات رد مال با توجه به فقدان عین مال در هنگام طرح شکایت بدون تقدیم دادخواست حقوقی از طرف متضرر از وقوع جرم می تواند حکم به رد مال مثل یا پرداخت قیمت مال تلف شده صادر نماید؟ خواهشمند است با عنایت به ابهام پیش آمده در خصوص مورد اخیر الذکر دستور فرمائید با طرح مجدد موضوع در کمیسیون تخصصی مربوطه نظریه آن کمیسیون جهت ارشاد و بهره برداری به این حوزه قضایی اعلام گردد/ب
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
با لحاظ اینکه حکم به رد مال یا جبران خسارت ماهیت مجازات ندارد؛ در بزه کلاهبرداری موضوع ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری مصوب 1367 در صورتیکه عین مال مورد کلاهبرداری تلف شده باشد با توجه به قاعده کلی مذکور در ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری، صدور حکم به پرداخت قیمت یا مثل مال مورد کلاهبرداری مستلزم تقدیم دادخواست حقوقی است و لکن چنانچه عین مال مورد کلاهبرداری موجود باشد (ولو آنکه در تصرف دیگری باشد) صدور حکم به رد مال مزبور نیاز به تقدیم دادخواست ندارد./
