ارتقاي فرهنگ عمومي و رسانه
فصل 15 ارتقاي فرهنگ عمومي و رسانه
ماده 74:
در اجراي بند (13) سياست هاي كلي برنامه پنجساله هفتم و به منظور تحقق اهداف كمّي زير مطابق با احكام اين فصل اقدام مي شود:
جدول شماره (16)- اهداف كمّي سنجه هاي عملكردي ارتقاي فرهنگ عمومي و رسانه
توضيح 1: امور مذكور در اين فصل منوط به رعايت موازين شرعي و مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي است.
ماده 75: در راستاي اعتلاي فرهنگ عمومي در جهت تحكيم سبك زندگي اسلامي- ايراني، ترويج فرهنگ ايثار و شهادت، عدالت طلبي و خدمتگزاري، تقويت همبستگي و اعتماد به نفس ملي، ارتقاي هويت ملي و روحيه مقاومت، كار و تلاش در جامعه اقدامات زير انجام مي شود:
بند الف: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سازمان اداري و استخدامي كشور مكلفند با هماهنگي دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي و كسب نظر از مركز مديريت حوزه هاي علميه و ساير دستگاههاي فرهنگي ذي ربط به منظور بازسازي انقلابي ساختار فرهنگي كشور با رويكرد اصلاح ذهنيت، فرهنگ و نرم افزار حاكم بر جامعه و با هدف افزايش كارايي و اجتناب از همپوشاني و تداخل مأموريت و وظايف و با رويكرد استقرار الگوي حكمراني هوشمند، شبكه اي، تعاملي ، مردم پايه ، ارزشي و انقلابي تا پايان سال دوم برنامه نسبت به تهيه طرح اصلاح رويكردها، رويه ها، روشها و مأموريت ، ساختار، وظايف و تشكيلات دستگاههاي فرهنگي كه به نحوي از انحا از بودجه هاي عمومي به طور مسـتقيم و يا غيرمستقيم استفاده مي كنند، اقدام نموده و به تصويب مراجع ذي صلاح برسانند.
بند ب: به منظور احصاي دقيق و برخط داده هاي آماري مورد نياز به جهت تسهيل پردازش، تحليل دقيق و ايجاد بستر مناسب براي آينده پژوهي روندهاي سبك زندگي جامعه ايراني، شناخت تحولات فرهنگي- ارتباطي و همچنين انتشار آنها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است با همكاري سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و مركز آمار ايران و راهبري و نظارت مركز رصد و برنامه ريزي و ارزيابي دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي و با رعايت اصل بيست و پنجم (25) قانون اساسي و قانون مديريت داده ها و اطلاعات ملي نسبت به راه اندازي سامانه رصد، پايش و سنجش مستمر شاخصهاي فرهنگ عمومي ، سبك زندگي مردم، مرجعيت رسانه اي و وضعيت ارتباطات كشور اقدام نمايد. دستگاههاي اجرايي و دارندگان پايگاههاي داده موضوع اين بند، بجز دستگاههايي كه مستقيماً زير نظر مقام معظم رهبري هستند مكلفند نسبت به ارائه مستمر و جامع داده ها به اين سامانه به صورت برخط اقدام كنند. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است ضمن برقراري دسترسي برخط مجلس به سامانه فوق، گزارش تغييرات شاخصهاي فرهنگ عمومي را سالانه به كميسيون فرهنگي مجلس ارسال نمايد.
بند پ: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است به منظور رسيدگي به تخلفات كليه دارندگان مجوز و يا فعالان موضوع موارد مندرج در ماده (2) قانون اهداف و وظايف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مصوب 1365/12/12 و ساير قوانين و مقررات حوزه فرهنگ و هنر و ضوابط مربوط مصوب مراجع ذي صلاح بجز مواردي كه قبلاً در خصوص آنها در قوانين يا مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي تعيين تكليف شده، از قبيل «قانون مطبوعات»، «ضوابط تأسيس و نظارت بر آموزشگاههاي آزاد هنري» و «ضوابط و مقررات تأسيس مراكز، مؤسسات، كانون ها و انجمن هاي فرهنگي و نظارت بر فعاليت آنها» در قالب هيأت هاي بدوي و عالي رسيدگي به تخلفات و نيز تعيين تركيب اعضاي هيأت ها، نحوه رسيدگي به تخلفات و نوع تنبيهات، اقدام قانوني لازم را به عمل آورد.
تبصره 1: هرگاه هيأتهاي رسيدگي به تخلفات، در فرايند بررسي هاي خود به تخلفي كه واجد وصف عناوين مجرمانه باشد، برخورد نمايند، مكلفند مراتب را جهت رسيدگي لازم به مرجع قضائي صالح اعلام نمايند.
تبصره 2: رسيدگي به اعتراضات راجع به آراي قطعي هيأتهاي بدوي و عالي موضوع اين بند با رعايت تبصره (2) ماده (3) و ماده (10) قانون ديوان عدالت اداري اصلاحي 1402/2/10 در صلاحيت شعب تجديدنظر ديوان عدالت اداري است.
بند ث: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است به منظور مردمي سازي فعاليت هاي فرهنگي و استفاده از ظرفيت مساجد با همكاري مركز رسيدگي به امور مساجد، سازمان بسيج مستضعفين، سازمان تبليغات اسلامي، سازمان اوقاف و امور خيريه با كسب نظر شوراي عالي حوزه هاي علميه و شوراي سياست گذاري ائمه جمعه و شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي اقدامات قانوني لازم را براي تهيه و تصويب طرح مسجدمحوري در محلات ظرف سه ماه از لازم الاجرا شدن اين قانون پس از طي تشريفات قانوني انجام دهد.
بند ج: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي (سازمان اوقاف و امور خيريه) مكلف است با همكاري سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و سازمان تبليغات اسلامي، طرح احيا و فعال سازي موقوفات، جهت حمايت و تقويت فعاليت هاي قرآني، هيأتها، مساجد و بقاع متبركه را با توجه به نيات واقفين تا پايان سال اول برنامه تهيه نموده و به تصويب هيأت وزيران برساند.
بند چ: دولت مكلف است با رعايت موازين شرعي از طريق بنياد شهيد و امور ايثارگران، بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس و شهرداري هاي سراسر كشور نسبت به حفظ و ترويج آثار، ارزشها، حماسه ها و تجارب انقلاب اسلامي و دفاع مقدس با ايجاد، توسعه و نگهداري موزه ها، يادمان ها، نمادها و نشانه هاي جهاد، مقاومت و ايثار و پاسداشت قداست و منزلت والاي شهيدان و ساماندهي و نگهداري مناسب آنها به صورت مراكز فرهنگي و نوسازي و مرمت گلزارهاي شهداي سراسر كشور با هماهنگي خانواده معظم شهدا موضوع بند «ز» ماده (1) قانون جامع خدمات رساني به ايثارگران مصوب 1391/10/2 و با رعايت حقوق اشخاص ذي حق اقدام نمايد. وزارتخانه هاي نيرو، نفت، راه و شهرسازي و كشور مكلفند حسب مورد نسبت به تأمين زيرساخت هاي مورد نياز شامل آب، برق ، گاز و جاده دسترسي، از منابع داخلي خود در سقف لوايح بودجه سنواتي اقدام نمايند.
بند ح:
هزينه هاي انشعاب و مصرف آب، برق و گاز مراكز فرهنگي، هنري، قرآني، رسانه اي، سينمايي، مطبوعاتي و تبليغي- ديني داراي مجوز از مراجع ذي صلاح مشروط به رعايت قوانين و مقررات مورد عمل توسط پليس اماكن عمومي فرماندهي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، مادامي كه صرفاً به انجام فعاليت هاي فرهنگي مبادرت كنند و فعاليت و استحقاق آنها مورد تأييد مراجع ذي صلاح باشد، در صورت رعايت الگوي مصرف بر اساس تعرفه فرهنگي (آموزشي) محاسبه مي شود. هزينه هاي انشعاب و مصرف آب، برق و گاز بسيج و شتاب دهنده هاي صنايع خلاق فرهنگي- اجتماعي، انتشاراتي در بسترهاي مختلف، كتابفروشي و سالنهاي نمايش فيلم و تئاتر منوط به رعايت شرايط مذكور صرفاً به ميزان پيش بيني شده در قوانين بودجه سنواتي از محل منابع حاصل از مشتركان بالاتر از الگوي مصرف، بر اساس تعرفه فرهنگي (آموزشي) محاسبه مي شود.
آيين نامه اجرايي اين بند به پيشنهاد مشترك وزارتخانه هاي نيرو، نفت و فرهنگ و ارشاد اسلامي تهيه مي شود و به تصويب هيأت وزيران مي رسد.
بند خ:
سازمان امور مالياتي كشور مكلف است به منظور ايجاد مشوقهاي لازم در اجراي وظايف تكليفي دولت و افزايش مشاركت مردمي و خيرين در ساخت و توسعه اماكن، هزينه كرد اشخاص حقوقي و حقيقي در ساخت، تكميل، تجهيز و توسعه اماكن فرهنگي، هنري، ورزشي در مناطق محروم و كم برخوردار را با رعايت ماده (23) قانون الحاق برخي مواد به قانون تنظيم بخشي از مقررات مالي دولت (2) و حسب مورد با هماهنگي و تأييد وزارتخانه هاي ورزش و جوانان، فرهنگ و ارشاد اسلامي و ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي با اولويت طرحهاي نيمه تمام به صورت صددرصد (100%) به عنوان هزينه هاي قابل قبول مالياتي تلقي نمايد.
حكم اين بند در خصوص احداث مدارس و حفاظت از ميراث فرهنگي ثبت شده در مناطق محروم و كم برخوردار منوط به رعايت شرايط مذكور و صرفاً به ميزان پيش بيني در قوانين بودجه سنواتي تسري مي يابد.
بند د: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است با هماهنگي سازمان بسيج مستضعفين و همكاري قرارگاه فرهنگي و اجتماعي حضرت بقيه الله الاعظم ارواحنا فداه، ظرف يك سال از لازم الاجرا شدن اين قانون، آيين نامه اجرايي حمايت و پشتيباني از مردمي سازي فرهنگ و جريان حلقه هاي مياني مروج گفتمان انقلاب اسلامي را در حوزه هايي همچون نهضت هاي قرآني، خانواده، بانوان، عفاف و حجاب، فضاي مجازي و توليد محتواي رسانه اي، نوشت افزار ايراني اسلامي، مطالبه گري پيشرفت و عدالت، جنبش نرم افزاري، فعاليت هاي مردمي ورزشي، تربيتي و سبك زندگي سالم تهيه نموده و به تصويب هيأت وزيران برساند.
بند ذ: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران مكلفند در راستاي حمايت از اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه به منظور پوشش بيمه تأمين اجتماعي اعم از خدمات درماني و بازنشستگي با رعايت بند «خ» ماده (28) اين قانون اقدام قانوني لازم را انجام دهند.
بند ر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلف است با همكاري وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي در جهت تحكيم سبك زندگي اسلامي ايراني، تقويت همبستگي ملي با محوريت معرفي مفاخر و انديشمندان علمي و فرهنگي كشور نسبت به مطالعه زيرساخت اقليم هاي فرهنگي كشور اقدام نمايد.
ماده 76: در راستاي مواجهه مؤثر با جنگ تركيبي دشمنان انقلاب اسلامي با تأكيد بر مواجهه مؤثر رسانه اي، ارتقاي هويت ملي، تقويت فرهنگ ديني، رونق اقتصاد فرهنگ، تحكيم سبك زندگي اسلامي- ايراني و تقويت پايگاههاي عبادي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي دولت و دستگاههاي ذي ربط مكلفند اقدامات ذيل را انجام دهند:
بند الف: به منظور حمايت از توليد محتوا در حوزه فضاي مجازي با رويكرد گسترش و تعميق فرهنگ اسلامي ايراني و مواجهه مؤثر با جنگ رواني و تهاجم فرهنگي و سياسي دشمنان، «تقسيم كار و تعيين حدود وظايف سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي» برابر آيين نامه مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي صورت مي گيرد. دستگاههاي مذكور مكلفند گزارش عملكرد خود را هر شش ماه يك بار به كميسيون فرهنگي مجلس ارائه نمايند.
بند ب:
در راستاي ارتقاي اخلاق و فرهنگ اسلامي، شركتهاي دولتي، بانكها و مؤسسات انتفاعي وابسته به دولت مندرج در پيوست شماره (3) قانون بودجه سنواتي مكلفند يك درصد (1%) از هزينه هاي جاري خود را براي هم افزايي و ارتقاي فعاليت ها و توليدات فرهنگي از قبيل موضوعات قرآني، نمايشي، جواني جمعيت، مطبوعاتي، رسانه اي نوين، نشر و كتاب و توليد محتواي فرهنگي فاخر فارسي در فضاي مجازي و گردشگري و توسعه و آموزش سواد رسانه اي اختصاص دهند.
آيين نامه اجرايي اين بند توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با همكاري وزارتخانه هاي ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي، امور اقتصادي و دارايي و ارتباطات و فناوري اطلاعات، سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، سازمان تبليغات اسلامي و مركز مديريت حوزه هاي علميه تهيه مي شود و به تصويب هيأت وزيران مي رسد.
بند پ: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با همكاري دستگاههاي ذي ربط مكلف است جهت افزايش ميزان توليد پويانمايي (انيميشن) به ميزان هفت هزار و سيصد ساعت تا پايان برنامه، اقدامات و حمايت هاي ذيل را از بخش غيردولتي به عمل آورد:
جزء 1: وزارت امور اقتصادي و دارايي مكلف است اقدامات قانوني لازم براي حمايت گمركي و نيز ارائه تسهيلات براي ورود تجهيزات و فناوري هاي سخت و نرم مربوط به توليد پويانمايي را به عمل آورد.
جزء 2: معاونت علمي و فناوري و اقتصاد دانش بنيان رياست جمهوري مكلف به حمايت از توسعه شركتهاي بزرگ توليد پويانمايي از طريق ارائه تسهيلات بلندمدت صندوق نوآوري و شكوفايي مي باشد به طوري كه حداقل سهم آن سالانه از سه درصد (3%) كمتر نباشد.
جزء 3:
معاونت علمي، فناوري و اقتصاد دانش بنيان رياست جمهوري به منظور توسعه و تجهيز زيرساخت هاي فني مورد نياز براي افزايش ميزان توليد پويانمايي داخلي مكلف است حداقل دو پارك علم و فناوري ويژه توليد پويانمايي ايجاد نمايد و مجاز است با توجه به استعداد و نياز هر استان حداقل يك كارخانه نوآوري توليد پويانمايي در هر استان ايجاد نمايد. پاركها و كارخانه هاي مذكور مشمول معافيت هاي مالياتي و تسهيلات موضوع قانون جهش توليد دانش بنيان مصوب 1401/2/11 مي باشند.
آيين نامه اجرايي اين بند توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با همكاري وزارتخانه هاي آموزش و پرورش (كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان) و ارتباطات و فناوري اطلاعات، معاونت علمي، فناوري و اقتصاد دانش بنيان رياست جمهوري، سازمان و سازمان صدا و سيما ي جمهوري اسلامي ايران ظرف سه ماه از لازم الاجرا شدن اين قانون تهيه مي شود و به تصويب هيأت وزيران مي رسد.
بند ت: به منظور حمايت و پشتيباني از امور مساجد كشور بدون دخالت در امور داخلي و اجرايي مساجد، شورايي در استان ها به رياست نماينده ولي فقيه مركز استان و دبيري رئيس سازمان تبليغات اسلامي و عضويت نمايندگان سازمان بسيج مستضعفين، اداره اوقاف و امور خيريه، شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي، مدير حوزه هاي علميه برادران و خواهران، شهرداري مركز استان، مراكز رسيدگي به امور مساجد (در صورت وجود) و نهادها و دستگاههاي اجرايي مرتبط به امور مساجد تشكيل مي گردد.
تبصره 1: دستگاههاي اجرايي و مؤسسات و نهادهاي عمومي غيردولتي مجازند خدمات عمومي و همگاني خود را در سطح محلات از طريق مساجد به مردم ارائه دهند و در راستاي اجراي اصل هشتم (8) قانون اساسي و استقرار فريضه الهي امر به معروف و نهي از منكر، برنامه مردمي سازي اين فريضه با استفاده از ظرفيت مساجد و هماهنگي ستاد احياي امر به معروف و نهي از منكر را اجرايي نمايند.
تبصره 2:
به منظور خودكفايي در اداره مساجد كشور، شهرداري هاي سراسر كشور، بخشداري ها و دهياري ها مكلفند با رعايت قوانين و مقررات از جمله طرح تفصيلي نسبت به اعطاي مجوز حداكثر 500 مترمربع كاربري فرهنگي، اداري و تجاري بدون دريافت هزينه در زمينهاي پيرامون متعلق به مساجد (با مالكيت مسجد يا وقف شده براي مسجد) اقدام نمايند.
نسبت به زمينهاي غيرپيرامون براي هر مسجد حداكثر 500 مترمربع كاربري فرهنگي، اداري و تجاري با احتساب (كسر) مساحت موقوفات موجود آن مسجد صرفاً در قالب وقف عام مسجد و متولي سازمان اوقاف و امور خيريه در شهر و ناحيه شهرداري محل استقرار مسجد مشمول اين حكم مي باشد.
تبصره 3: خادمين مساجدي كه تحت پوشش كميته امداد حضرت امام خميني (ره) يا سازمان بهزيستي و يا جزو دهكهاي درآمدي يك تا چهار هستند، به فهرست جامعه هدف موضوع بند «خ» ماده (28) اين قانون اضافه مي شوند.
تبصره 4: حمايت هاي دولت، شهرداري ها و دهياري ها و دستگاههاي اجرايي از شوراي موضوع اين بند در قالب لوايح بودجه هاي سنواتي به عمل مي آيد.
بند ث: كليه نهادها و دستگاههاي فرهنگي و اجرايي موضوع ماده (29) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي ايران مكلفند نسبت به ترويج فرهنگ مهدويت و انتظار با استفاده از نمادهاي شهري، جايزه هاي فرهنگي، بسته هاي آموزشي، رشته هاي تخصصي، بازي هاي رايانه اي، برنامه هاي فرهنگ ساز و روايتگري با استفاده از بودجه همان دستگاه و ظرفيت هاي ملي در بسترهاي گوناگون از جمله صدا و سيما و فضاي مجازي اقدام كنند.
ماده 77: به منظور مرجعيت رسانه اي سازمان صدا وسيماي جمهوري اسلامي ايران و تقويت كارايي و اثربخشي رسانه ملي براي گسترش و تعميق فرهنگ اسلامي- ايراني و مواجهه مؤثر با جنگ رواني و تهاجم فرهنگي و سياسي دشمنان و ايجاد تحول در محتوا، رويكرد و سازوكار، اقدامات زير انجام مي گيرد:
بند الف:
سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران مكلف است در راستاي ارتقاي رسانه ملي به عنوان مرجعيت رسانه اي، پوشش حداكثري و پاسخگويي به نيازهاي تمامي مخاطبان و ارتقاي شاخصهاي هويت ملي و انقلابي آنان با ساماندهي شبكه ها، برون سپاري و خريد خدمات، صنعتي سازي از طريق ارتقاي فناوري هاي توليد و پوشش صددرصدي (100%) استان ها، توسعه كمّي و كيفي برنامه هاي توليدي (ملي، استاني و برون مرزي) و حمايت از توليد محتواي فرهنگي و هنري در فضاي مجازي نسبت به تحقق سنجه هاي جدول ذيل تا پايان برنامه اقدام نموده و گزارش سنجه هاي عملكردي را سالانه به مجلس ارسال نمايد. دولت مكلف است منابع مورد نياز اين اقدامات را تأمين كند.
جدول شماره 1-16 اهداف كمّي سنجه هاي عملكردي سازمان صدا و سيما
تبصره 1: به منظور تحقق تكاليف و شاخصهاي تعيين شده در اين قانون براي سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، سازمان مكلف است در سال اول برنامه، علاوه بر افزايش سنواتي نسبت به افزايش چهل و سه درصدي (43%) سهم دولت در تأمين اعتبارات سال 1402 سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران اقدام كند و اين افزايش را در سنوات بعد از سال 1403 نيز پايه افزايش بودجه سنواتي قرار دهد.
بند ب: وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مكلف است پهناي باند و امكانات لازم براي دسترسي عموم مردم به شبكه ها و برنامه هاي رسانه ملي در اقصي نقاط كشور بر بستر شبكه ملي اطلاعات و همچنين دسترسي حداكثري در سطح بين المللي را فراهم نمايد.
بند پ: سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مكلفند در راستاي حمايت از فرهنگ و ارزشهاي اسلامي- ايراني و توسعه حكمراني رسانه اي و همچنين با توجه به مسؤوليت آن دستگاهها در تنظيم مقررات، صدور مجوز با رعايت قانون تسهيل صدور مجوزهاي كسب و كار و نظارت بر رسانه هاي فعال در عرصه صوت و تصوير فراگير نسبت به تهيه جدول تخلفات مالي نحوه حمايت و رسيدگي به تخلفات اشخاص در موارد فوق اقدام قانوني لازم را به عمل آورند.
تبصره 1: سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در حيطه وظايف و اختيارات مصرح (در حوزه توليد، پخش محصولات، صدور مجوز و نحوه نظارت بر آنها) با رعايت مواد (1) و(7) قانون اجراي سياست هاي كلي اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسي اصلاحي 1399/11/15 و نيز با رعايت «تقسيم كار و تعيين حدود وظايف سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي» برابر آيين نامه مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي حسب مورد تابع قوانين و مقررات خاص خود هستند.