جلسات مجلس
مبحث اول جلسات مجلس
ماده 96:
انعقاد رسمي جلسات و اعتبار اخذ رأي منوط به حضور حداقل دو سوم مجموع نمايندگان مي‌باشد.
تبصره 1: براي ادامه مذاكراتي كه منجر به اتخاذ تصميم و يا اخذ رأي نمي‌شود حضور حداقل نصف نمايندگان كافي است.
تبصره 2: جلسات رسمي با تلاوت آياتي چند از قرآن مجيد به تشخيص هيأت رئيسه كه حتي‌الامكان متناسب با جلسه آن روز باشد آغاز خواهد شد.
ماده 105:
در صورتي كه در مجلس بي‌نظمي و تشنج بوجود آيد كه مانع ادامه كار مجلس باشد و رئيس نتواند از آن جلوگيري كند، در جاي خود قيام مي‌نمايد. هرگاه برخاستن رئيس موجب آرامش نشود جلسه را به مدت پانزده دقيقه به عنوان تنفس تعطيل مي‌كند و نمايندگان از جلسه خارج مي‌شوند و پس از انقضاي پانزده دقيقه مجدداً جلسه تشكيل مي‌شود.
هرگاه بي‌نظمي و تشنج تجديد شود، رئيس جلسه را ختم و آن را به روز ديگري موكول مي‌نمايد.
ماده 104: رئيس هر جلسه قبل از ختم هر جلسه، روز و ساعت تشكيل و دستور جلسه بعد را اعلام مي‌كند كه در صورت مذاكرات درج شود، مگر در موارد اضطراري (به تشخيص هيأت رئيسه ) كه حداقل بيست و چهار ساعت قبل از تشكيل جلسه، بايد بطور رسمي اعلام شود.
ماده 103: در صورت اضطرار كه رعايت امنيت كشور ايجاب كند، به تقاضاي كتبي رئيس جمهور يا يكي از وزراء يا ده نفر از نمايندگان، جلسه غيرعلني تشكيل مي‌شود. در اين صورت، تقاضاكنندگان ادله خويش را مبني‌بر وجود شرايط اضطرار و اقتضاي امنيت كشور و در نتيجه لزوم برگزاري‌غيرعلني جلسه رسمي مجلس، حداكثر تا مدت پانزده دقيقه، متوالياً و يا متناوباً در دو نوبت، ارائه و سپس يك نفر به عنوان مخالف حداكثر تا پانزده دقيقه صحبت مي‌كند، در صورت تصويب دو سوم حاضران، كار رسيدگي در جلسه غيرعلني ادامه مي‌يابد، در غيراين صورت، جلسه به حالت علني بازگشته و به روال عادي عمل خواهد كرد.
تبصره 1: مصوبات جلسه غيرعلني در صورتي معتبر است كه با حضور شوراي نگهبان به تصويب سه چهارم مجموع نمايندگان برسد.
تبصره 2: تشخيص رفع شرايط اضطراري براي انتشار مذاكرات و مصوبات جلسات غيرعلني براي اطلاع عموم با مجلس است كه با پيشنهاد حداقل ده نفر از نمايندگان و مذاكره به نحو مقرر در همين ماده، در جلسه غيرعلني و تصويب اكثريت حاضرين در مجلس عملي مي‌گردد.
ماده 102: دستور هفتگي مجلس بايد به ترتيب وصول طرحها و لوايح از كميسيون‌ها و ساير موضوعات طبق اين آيين نامه توسط هيأت رئيسه مجلس تهيه و پس از چاپ و توزيع بر تابلو مخصوص نصب شود. رعايت ترتيب مذكور الزامي است. طرحها و لوايحي كه داراي اولويت باشند ممكن است بنا به تقاضاي دولت و يا پانزده نفر‌از نمايندگان و با موافقت هيأت رئيسه خارج از ترتيب وصول، در دستور هفتگي مجلس قرار گيرد. در صورتي كه پنجاه نفر از نمايندگان براي طرح يا لايحه‌اي تقاضاي اولويت كنند هيأت رئيسه موظف است آن را در دستور هفتگي مجلس قرار دهد.
تبصره 1: ـ حداقل پنجاه نفر از نمايندگان مي توانند از رئيس جلسه مجلس تقاضا نمايند گزارش چاپ شده كميسيون خارج از نوبت در دستـور كار جلسـه علني قرار گيرد و رئيس درخواست متقاضيان را پس از صحبت يكي از متقاضيان و يك مخالف و يك موافق هر كدام به مدت پنج دقيقه، به رأي مي گذارد. در صورت تصويب، رسيدگي به گزارش مورد تقاضا در همان جلسه يا جلسه بعد شروع مي شود و با اعمال مجدد اين تبصره نمي توان آن را متوقف نمود.
تبصره 2: گزارش هاي تحقيق و تفحص، تفريغ بودجه و كميسيون ها به جز گزارش طرح ها و لوايح، خارج از نوبت در دستور كار مجلس قرار مي گيرد. اين گزارش ها بايد حداقل (48) ساعت قبل از طرح در مجلس چاپ و در اختيار نمايندگان قرار گيرد و خلاصه آن حداكثر به مدت نيم ساعت در جلسه قرائت و متن كامل گزارش در مشروح مذاكرات چاپ شود.
تبصره 3: ـ هيأت رئيسه مي تواند تمام يا بخشي از گزارشهاي واصله از دستگاهها و سازمانهايي كه طبق قانون موظف به ارائه گزارش به مجلس شوراي اسلامي هستند را جهت قرائت در دستور كار جلسه علني قرار دهد و گزارش كامل آن را به كميسيونهاي ذي ربط ارجاع نمايد.
تبصره 4: ـ كليه گزارشهايي كه در جلسه علني مطرح مي شود بايد حداقل بيست و چهار ساعت قبل از طرح، تكثير و بين نمايندگان توزيع شود مگر مواردي كه در اين آيين نامه به صراحت براي آن زمان ديگري تعيين شده باشد.
ماده 101: تشكيل جلسات و رعايت ترتيب مذاكرات و اجراي آيين‌نامه و حفظ نظم جلسه طبق اين آيين‌نامه به عهده رئيس جلسه است.
ماده 100: اعضاي هيأت رئيسه مجلس بايد در ساعتي كه قبلاً براي تشكيل جلسات تعيين مي‌شود، حاضر شوند و در صورت تاخير يا غيبت بدون عذر موجه با تشخيص رئيس برطبق اين آيين نامه جريمه مي‌شوند.
ماده 99: حداكثر مدت براي هر جلسه رسمي چهار ساعت است كه يكسره و يا با فاصله تنفس مي‌باشد، مگر در موارد ضروري كه به تشخيص رئيس و تصويب مجلس خواهد رسيد. غايبين بعد از تنفس نيز مشمول مقررات مربوط به غيبت و تاخير خواهند بود.
تبصره: وقت دستور جلسات رسمي مجلس چنان تنظيم خواهد شد كه جز در موارد اضطراري با اول وقت اداي نماز برخورد نداشته باشد.
تبصره 1: ـ مجلس براي رسيدگي به طرحها و لوايحي كه در شش جلسه به اتمام نرسد از جلسه هفتم همه روزه به جز روزهاي تعطيل تشكيل مي شود و افزايش ساعت هر جلسه با رأي مجلس است.
ماده 98: تشخيص عده حضار با استفاده از تابلو است كه در اول هر جلسه و قبل از اخذ آراء به وسيله رئيس جلسه بايد اعلام شود.
تبصره : در صورتي كه تابلو خراب شود، حداكثر تا پايان همان جلسه تشخيص عده حاضر با دبيران خواهد بود و هيأت رئيسه موظف است قبل‌از انعقاد جلسه بعد به تعمير و اصلاح تابلو اقدام نمايد.
ماده 97: نمايندگان بايد در روزي كه قبلاً براي تشكيل جلسه رسمي معين مي‌شود در مجلس حاضر شوند. در صورت تاخير بدون عذر موجه ازطرف هيأت رئيسه توبيخ خواهند شد. همچنين، هريك از نمايندگان كه در موقع اخذ رأي با اعلام قبلي رئيس مجلس مبني بر منع خروج از جلسه بدون‌عذر موجه خارج شود، مستحق توبيخ خواهد بود و در صورت تكرار تأخير و غيبت، مقررات آيين‌نامه ازطرف هيأت رئيسه درباره او اجراء خواهد شد.اسامي نمايندگاني كه سه بار غيبت غيرموجه در يك ماه داشته باشند در روزنامه‌ها درج خواهد شد.