استيضاح وزيران
قسمت اول
استيضاح وزيران
ماده 219: نمايندگان مجلس مي‌توانند، با در نظر گرفتن اصل هشتاد و نهم (89) قانون اساسي، وزير يا هيأت وزيران را استيضاح كنند. استيضاح وقتي قابل طرح در مجلس است كه به امضاي حداقل ده نفر از نمايندگان برسد.
ماده 220: ـ در استيضاح بايد موضوع به صورت صريح و با ذكر مورد يا موارد، معين شود و به صورت كتبي تنظيم و به هيأت رئيسه تسليم گردد. هيأت رئيسه موظف است بلافاصله طرح استيضاح را به كميسيون تخصصي ذي‌ربط ارجاع نمايد. كميسيون مكلف است حداكثر ظرف يك هفته ضمن اطلاع رساني به استيضاح كنندگان و دعوت كتبي وزير مربوطه موارد استيضاح را بررسي نمايد. پس از مدت مذكور در صورتي كه حداقل ده نفر از امضاءكنندگان استيضاح از طرح آن منصرف نشوند استيضاح در اولين جلسه علني طرح مي شود و پس از طرح استيضاح در جلسه علني كاهش امضاي نمايندگان تأثيري در مطرح شدن استيضاح ندارد و وزير موظف است ظرف ده روز در مجلس حاضر شود هيأت رئيسه در همان روز متن استيضاح را براي وزير يا وزيران مورد استيضاح ارسال و همزمان چاپ و بين نمايندگان توزيع كند.
تبصره 1: ـ علاوه بر امضاءكنندگان استيضاح، ساير نمايندگان مي توانند تا قبل از طرح استيضاح در جلسه علني استيضاح را امضاء نمايند.
تبصره 2: ـ هيأت رئيسه موظف است در روز برگزاري استيضاح، متن استيضاح و نام آخرين متقاضيان استيضاح را چاپ و توزيع نمايد.
تبصره 3: ـ پس از طرح استيضاح در جلسه علني، فقط در صورتي استيضاح از دستور كار مجلس خارج مي شود كه تعداد متقاضيان استيضاح به كمتر از ده نفر كاهش يابد. در اين صورت مي توانند دلايل خود را توسط نماينده منتخب خود ظرف پنج دقيقه در جلسه علني مطرح نمايند. پس از اين مرحله چنانچه وزير درباره استيضاح درخواست صحبت بنمايد، با تقاضاي كتبي و موافقت رئيس مجلس مي تواند حداكثر ده دقيقه در جلسه علني صحبت كند.
ماده 221: چنانچه استيضاح نمايندگان مرتبط به حوزه فعاليت نهادهاي انقلابي باشد كه از بودجه دولت استفاده مي نمايند و قانوناً وابسته به قوه‌مجريه مي‌باشند، آن استيضاح خطاب به رئيس جمهور يا وزيري كه نهاد موردبحث در حوزه مسئوليت او قرار گرفته است، خواهد بود.
ماده 222: وزير يا هيأت وزيران موظفند ظرف ده روز پس از طرح استيضاح، در مجلس حاضر شوند و توضيحات لازم را بدهند، تعيين وقت استيضاح در مهلت مقرر با پيشنهاد وزير يا هيأت وزيران و تصويب هيأت رئيسه مجلس در دستور هفتگي قرار مي‌گيرد. حضور وزير يا هيأت وزيران در‌اين وقت مقرر الزامي است.
ماده 223: در جلسه استيضاح، پس از بيانات استيضاح كنندگان، رئيس جمهور مي تواند به دفاع از وزير يا وزيران مورد استيضاح بپردازد، همچنين وزير يا وزيران مورد استيضاح نيز مي توانند به دفاع از خود بپردازند. حداكثر وقت دفاع از استيضاح براي رئيس جمهور يا چند وزير پنج ساعت و براي يك وزير سه ساعت خواهد بود.
تبصره 1: وزير يا وزيران مورد استيضاح مي توانند حداكثر يك ساعت از وقت دفاع خود را در اختيار يك يا دو نفر از نمايندگان موافق قرار دهند.
تبصره 2: بيانات استيضاح كنندگان و پاسخ آنها در يك يا چند جلسه بايد به طور متوالي صورت گيرد.
تبصره 3: استيضاح كنندگان مجاز نخواهند بود در ضمن ارائه دلائل و توضيحات خود، موضوعات ديگري را كه به مورد استيضاح مربوط نيست‌موردبحث قرار دهند.
ماده 224: پس از پاسخ وزير يا وزيران مورد استيضاح و يا پاسخ رئيس جمهور از طرف هيأت وزيران مورد استيضاح، حداكثر دو نفر از نمايندگان استيضاح كننده حق دارند توضيحات تكميلي بدهند، به شرطي كه صحبت هر كدام از ربع ساعت تجاوز ننمايد. رئيس جمهور مي تواند حداكثر يك ساعت به دفاع از هيأت وزيران بپردازد و وزير مورد استيضاح هم مي تواند حداكثر نيم ساعت مجدداً از خود دفاع كند.
ماده 225: پس از انجام استيضاح، رئيس جلسه عدم اعتماد وزير يا وزيران را به رأي مي‌گذارد.
ماده 226: درصورتي كه وزير يا هيأت وزيران مورد استيضاح در مجلس حاضر نشوند، استيضاح كنندگان مطالب خود را بيان مي كنند و رئيس جلسه اعلام اخذ رأي عدم اعتماد مي‌كند.
ماده 227: هنگامي كه استيضاح در دستور مجلس است به‌هيچ وجه نمي توان دستور را تغيير داد مگر در موارد طرح‌ها و لوايح سه فوريتي.