استعلام :
اگر یک نفر به دیگری تماس تلفنی گرفته و با مطالب دروغین و متقلبانه وی را تا پای دستگاه خود پرداز برده و طی تماس تلفنی فریبنده، شاکی وجوهی به حساب فرد تماس گیرنده واریز نماید، کلاهبرداری صدق می نماید یا خیر؟ اختلاف نظر وجود دارد عده ای معتقدند تماس گیرنده فقط دروغ گفته هیچ عملیات فیزیکی انجام نداده و شاکی سادگی نموده وچون مانور متقلبانه ای صورت نگرفته پس جرم نیست. با توجه به اینکه مقنن در ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء اختلاس- کلاهبرداری مانور متقلبانه را منحصر در مانور فیزیکی ننموده است، آیا این نوع عملیات تلفنی نمی تواند مصادیق مانور متقلبانه کلاهبرداری باشد؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
صرفنظر از اينكه اصطلاح «مانور متقلبانه» در ادبيات و نظريات حقوقدانان، رايج و متداول است و در مادّه يك قانون تشديد مجازات مرتكبين ارتشاء و اختلاس و كلاهبرداري مصوب 1367 مجمع تشخيص مصلحت نظام، چنين اصطلاحي به كار نرفته است و در مادّه فوقالذكر، قانونگذار در عنصر مادي بزه كلاهبرداري، «به كار بردن وسايل متقلبانه» را مدنظر قرارداده است كه مصاديقي از آن را ( نظير مغرور كردن مردم به داشتن اختيارات واهي) به تصريح نامبرده ولكن با آوردن عبارت « يا وسايل تقلبي ديگر»، مقصود خود بر تمثيلي بودن اين موارد را بيان داشته است، در فرض سؤال كه شخصي ناشناس از طريق تلفن با شخص ديگري تماس حاصل و با فريب وي از طريق صندوق خودپرداز بانك و با دادن دستورات فريبكارانه، مبالغي را از حساب قرباني خارج و به حساب خود وارد مي كند، علي رغم مباشرت قرباني در عمليات بانكي، به نظر، عمل ياد شده مصداق عمليات متقلبانه بوده و ميتواند از مصاديق كلاهبرداري مقرر در مادّه 1 قانون تشديد مجازات مرتكبين ارتشاء و اختلاس و كلاهبرداري محسوب باشد. با اين حال، تشخيص مصداق بر عهده مرجع قضايي رسيدگي كننده است.
