اعتراض به برگ تشخیص مالیات در سامانه

یکی از مواردی که ابلاغ آن خوشایند نیست، برگ تشخیص مالیاتی است که از طرف اداره دارایی ابلاغ می شود. با توجه به میزان درآمدی که در اظهارنامه مالیاتی توسط اشخاص تنظیم می شود و همچنین بررسی حساب های بانکی، مالیات بر درآمد در برگ تشخیص مالیاتی تعیین و برای اشخاص ابلاغ می گردد. در این مقاله پیرامون تعریف برگ تشخیص مالیاتی، نحوه اعتراض به برگ تشخیص مالیات و مرجع رسیدگی به آن صحبت می کنیم.  

برگ تشخیص مالیاتی چیست؟
مطابق ماده 236 قانون مالیات‌های مستقیم در صورتی که اظهارنامه مالیاتی یا ترازنامه و حساب سود و زیان اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی مورد قبول ممیز مالیاتی واقع شود، ممیز با اعلام نظر خود، پرونده را برای رسیدگی و اظهار نظر نزد سرممیز مالیاتی ارسال می‌کند. اگر نظر ممیز مالیاتی مورد قبول سر ممیز قرار گیرد که همان نظر تایید می‌شود، در غیر این صورت خود می‌تواند نسبت به میزان مالیات اظهار نظر نماید. در صورت قبولی نظر سرممیز، ممیز برگ تشخیص مالیاتی را صادر و امضا می‌نماید و اگر نظر سرممیزی را قبول نداشت، برگ تشخیص را تهیه و برای امضا و صدور نزد سر ممیزی ارسال می‌کند.
برگ تشخیص مالیات باید مطابق منابع صحیح و مستند به دلایل و اطلاعات کافی بوده و به نحوی تنظیم گردد که تمامی فعالیت‌های مربوطه و درآمدهای حاصل از آن به طور صریح در آن ذکر شود و برای مؤدی یا همان شخصی که اظهارنامه مالیاتی تنظیم کرده است، روشن باشد. همچنین امضا کنندگان برگ تشخیص مالیات باید نام کامل و سمت خود را در برگ تشخیص قید کنند و در صورتی که مؤدی از نحوه تشخیص مالیات توضیحی خواست، مکلف هستند جزئیات گزارشی که مبنای صدور برگ تشخیص قرار گرفته است را به مؤدی اعلام کننده و توضیحات لازم را بدهند.

اعتراض به برگ تشخیص مالیات 
بر اساس ماده 238 قانون مالیات‌های مستقیم چنانچه پس از صدور برگ تشخیص مالیاتی و ابلاغ آن، برگ موصوف مورد تأیید مؤدی نباشد و به عبارت دیگر معترض آن باشد می‌تواند ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برای رفع اختلاف خود با ممیز یا سرمیز شخصاً یا توسط وکیل به ممیز کل مراجعه و با ارائه دلایل و مدارک به طور کتبی تقاضای رسیدگی مجدد نماید. البته هم اکنون با مراجعه به سایت Tax.gov.ir می توان اعتراض را ثبت نمود. به این صورت که؛

- به نشانی tax.gov.ir مراجعه کنید.

- کدملی و رمز عبور را وارد کرده و وارد کارتابل شخصی خود شوید.

- از منوی سمت راست صفحه گزینه «درخواست ها» را انتخاب کرده و بر روی آن کلیک کنید.

- در مرحله بعد باز هم از منوی سمت راست صفحه گزینه  «ثبت اعتراض و شکایات» را کلیک کنید.

- بعد از کلیک بر روی گزینه مذکور صفحه جدیدی برای شما باز می شود که در آن می توانید لیست پرونده های مالیاتی خود را مشاهده کنید. پرونده مالیاتی موردنظر را انتخاب کنید.

- گزینه «اعتراض به ممیز کل» را انتخاب کنید.

- شماره برگ تشخیص مالیات مورنظر را در کادر مربوطه وارد کنید و سپس اطلاعات لازم از جمله تاریخ ابلاغ، تاریخ صدور برگه و … را ثبت کنید.

ممیز کل پس از ثبت درخواست مؤدی، به موضوع رسیدگی می‌کند که سه حالت قابل ذکر است:
1-در صورتی که دلایل، اسناد و مدارک ابراز شده از جانب معدی را صحیح تشخیص دهد، اعتراض به برگ تشخیص مالیات را وارد دانسته، برگ تشخیص را رد و مراتب را در پشت برگ تشخیص درج و امضا می‌کند.
2-در صورتی که دلایل، اسناد و مدارک ابرازی را در تعدیل درآمد مؤدی، موثر تشخیص دهد و نظر وی مورد قبول مؤدی هم قرار بگیرد، باز هم مراتب را پشت برگ تشخیص منعکس و امضا می‌نماید.
3-در صورتی که دلایل، اسناد و مدارک ابراز شده برای رد برگ تشخیص و یا تعدیل درآمد مؤدی، کافی نباشد و به عبارت دیگر اعتراض به برگ تشخیص مالیات معدی را وارد نداند، مراتب را در پشت برگ تشخیص ذکر کرده و پرونده را برای رسیدگی به هیئت حل اختلاف مالیاتی ارجاع می دهد.
بنابراین بر اساس ماده 239 قانون مالیات‌های مستقیم در صورتی که مؤدی ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات، کتباً قبولی خود را نسبت به آن اعلام نماید،‌ مالیات تعیین شده را پرداخت کند یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف خود را به طوری که در بالا گفته شد، رفع نماید، پرونده مختومه می‌شود و اگر ظرف 30 روز موارد مذکور را انجام ندهد، درآمد تعیین شده در برگ تشخیص قطعی می‌گردد.

مراجع رسیدگی به اعتراض 

1- هیأت حل اختلاف مالیاتی
در خصوص مرجع حل اختلاف مالیاتی مواد 244 به بعد قانون مالیات‌های مستقیم تعیین تکلیف نموده است. به طوری که مرجع رسیدگی به کلیه اختلافات مالیاتی مگر مواردی که در قانون مربوطه استثنا شده، هیئت حل اختلاف مالیاتی است. هر هیئت حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح ذیل تشکیل می شود:
1-یک نفر نماینده وزارت امور اقتصاد و دارایی
2-یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته
3-نماینده نظام پزشکی در مورد درآمد مربوط به امور پزشکی، نماینده کانون وکلا در مورد درآمد حاصل از وکالت و مشاور حقوقی، نماینده شورای مرکزی اصناف محل در مورد اصناف، نماینده کانون سردفتران در مورد صاحبان دفاتر اسناد رسمی، نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران برای انواع درآمدهای دیگر و در نقاطی که مراجع مزبور تشکیل نشده است یکی از معتمدین محل به انتخاب فرماندار محل که به امور مالیاتی رشته مخصوص به هر نوع فعالیت آگاه و مطلع باشد.

رای هیئت حل اختلاف مالیاتی به اکثریت صادر و قطعی است و نظر اقلیت در متن رای ید می‌گردد و در صورتی که عضو موضوع بند 3 معرفی نشود و یا با اطلاع از تشکیل جلسه، غیبت کند، هیئت با حضور دو نفر تشکیل و به پرونده رسیدگی و رای صادر می‌کند و در صورت اختلاف بین دو نفر، پرونده به هیئت حل اختلاف دیگری ارجاع می‌شود و در هر حال رای صادره قطعی است.
وقت رسیدگی هیأت حل اختلاف مالیاتی در هر پرونده باید به ممیز یا سرممیز و مؤدی ابلاغ شود و فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه رسیدگی نباید کمتر از ده روز باشد مگر به درخواست مؤدی و موافقت واحد مربوطه. عدم حضور افراد مانع رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود.

2- هیأت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر
مطابق ماده 247 قانون مالیات‌های مستقیم رای هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی قطعی و لازم الاجرا است مگر در مواردی ذیل که پرونده ظرف 10 روز از تاریخ تسلیم اعتراض به برگ تشخیص مالیات به هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر ارجاع خواهد شد:
1-اگر مؤدی ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای حداقل 10 درصد مالیات مبلغ مورد رای را با احتساب پرداخت‌های قبلی بپردازد یا به حساب سپرده واریز کند و ظرف همان یک ماه به طور کتبی اعتراض به برگ تشخیص مالیات کند.
2-اگر مبلغ مورد رای که مأخذ محاسبه مالیات قرار می‌گیرد با مبلغ مذکور در برگ تشخیص مالیات بیش از 20 درصد اختلاف داشته باشد، مأمور تشخیص می تواند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی، کتباً اعتراض به برگ تشخیص مالیات کند.
رأی صادره از هیئت حل اختلاف مالیاتی تجدیدنظر قطعی و لازم الاجراست. قابل توجه است که اگر درآمد مورد رأی هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی عیناً توسط هیئت تجدیدنظر تأیید گردد، دو درصد درآمد مورد اختلاف به عنوان جریمه به جهت اعتراض به برگ تشخیص مالیات غیرموجه از مؤدی وصول می شود.

3- شورای عالی مالیاتی

مطابق ماده 251 قانون مالیات های مستقیم مؤدی یا ممیز کل می تواند ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ آراء قطعی هیأت های حل اختلاف مالیاتی به مؤدی، به دلیل عدم رعایت قوانین و مقررات موضوعه و یا نقص در رسیدگی به پرونده با اعلام دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی اعتراض کنند و درخواست نقض رأی را بنمایند.

شورای عالی موظف است بدون ورود به ماهیت امر صرفاً از لحاظ رعایت تشریفات و کامل بودن رسیدگی پرونده و مطابقت مورد با قوانین و مقررات، به موضوع رسیدگی کرده و نسبت به نقض آراء هیأت های حل اختلاف مالیاتی و یا رد شکایت مزبور، رأی صادر کند. 

حال اگر رأی مورد اعتراض از طرف شورای عالی مالیاتی نقض شود، مجدداً پرونده را جهت رسیدگی به هیأت حل اختلاف مالیاتی دیگری ارجاع می دهد. هیأت حل اختلاف با رعایت نظر شورای عالی مالیاتی رسیدگی و رأی شایسته صادر می نماید. رأی صادره قطعی و لازم الاجراست.

4- دیوان عدالت اداری

اشخاصی که به آراء قطعی صادره از هیأت های حل اختلاف مالیاتی بدوی، تجدیدنظر و یا شورای عالی مالیاتی معترض می باشند، می توانند به استناد بند 2 ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری با تنظیم دادخواست اعتراض خود را در دیوان عدالت اداری مطرح نمایند.

مطابق رأی وحدت رویه شماره 961 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مورخ 1393/05/27، قبل از رسیدگی و صدور رأی قطعی از سوی هیأت حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره یک ماده 261 قانون مالیات های مستقیم، اعتراض به برگ تشخیص مالیات قطعی بدواً قابل طرح و استماع در دیوان عدالت اداری نیست. در صورت اعتراض در دیوان قبل از رسیدگی در هیأت حل اختلاف مالیاتی به جهت عدم رعایت تشریفات قانونی، به استناد مقررات فوق و مواد 10 و 17 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، قرار رد شکایت صادر و ابلاغ می گردد. این قرار برابر ماده 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.

امیدواریم در این مقاله به سوالات شما در زمینه نحوه ثبت اعتراض به برگ تشخیص مالیات در سامانه، پاسخ داده باشیم. اگر باز هم ابهامی دارید می توانید برای ما پیام بگذارید.

سیده وحیده عظیمی فر وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی