مراحل بررسي و تصويب طرحها و لوايح فوري
مبحث سوم
مراحل بررسي و تصويب طرحها و لوايح فوري
قسمت چهارم:
طرحها و لوايح سه فوريتي
ماده 166:
طرحها و لوايح سه فوريتي، پس از تصويب فوريت، بلافاصله در همان جلسه در دستور مجلس قرار مي‌گيرد.
ماده 167: در طرحها و لوايح سه فوريتي، پس از تصويب فوريت بلافاصله كليات و سپس، در همان جلسه نسبت به ماده واحده يا هر يك از مواد مذاكره و رأي‌گيري مي‌شود. پيشنهاد نمايندگان قبل از ورود به ماده واحده يا هريك از مواد پذيرفته مي‌شود و نسبت به آنها پس از اظهارات يك مخالف و يك موافق و نماينده دولت اخذ رأي به عمل مي‌آيد.
قسمت سوم:
طرحها و لوايح دوفوريتي
ماده 165: نحوه رسيدگي به طرح ها و لوايح دو فوريتي به شرح زير مي باشد: 1 ـ حداكثر چهار ساعت پس از تصويب فوريت، طرح يا لايحه چاپ و توزيع و به كميسيون ذي ربط ارجاع مي شود. 2 ـ حداكثر بيست ساعت پس از تصويب فوريت، پيشنهاد نمايندگان به كميسيون مربوط تسليم مي شود. 3 - گزارش كميسيون حداكثر سه روز كاري پس از تصويب فوريت، به هيأت رئيسه ارسال مي شود تا در دستور كار مجلس قرار گيرد. 4 ـ حداقل يك ساعت قبل از شروع مذاكرات، پيشنهادهاي نمايندگان چاپ و توزيع مي شود.
تبصره 1: ـ چنانچه كميسيون در مهلت فوق گزارش خود را ارائه ننمايد طرح يا لايحه در دستور كار مجلس قرار مي گيرد.
قسمت دوم:
طرحها و لوايح يك فوريتي
ماده 163:
طرحها و لوايح يك فوريتي، پس از تصويب فوريت، به كميسيون‌هاي اصلي، فرعي ارجاع مي‌شود تا خارج از نوبت مورد بررسي و‌تصويب قرار گيرد. گزارش كميسيون درباره اين طرحها و لوايح حداقل چهل و هشت ساعت قبل از موقع طرح در مجلس چاپ و بين نمايندگان توزيع مي‌شود.
ماده 164: طرحها و لوايح يك فوريتي يك شوري است و پس از وصول گزارش كميسيون، خارج از نوبت در دستور كار مجلس قرار مي‌گيرد و‌يك نوبت درباره آن شور به عمل مي‌آيد، بدين.ترتيب كه ابتدا نسبت به اصل و سپس در باب ماده واحده يا هر يك از مواد مذاكره و اخذ رأي مي‌شود.
قسمت اول :
كليات موضوع طرحها و لوايح فوري
ماده 158:
طرحها و لوايح فوري عبارتند از يك فوريتي، دوفوريتي و سه فوريتي.
ماده 159:
وقتي كه فوريت طرح يا لايحه‌اي تقاضا مي‌شود، پس از توضيح پيشنهاد كننده يا يكي از پيشنهاد كنندگان و اظهارات مخالف و موافق، نسبت به فوريت، رأي گرفته مي‌شود. درصورتي كه تقاضاي فوريت ضمن طرح يا لايحه مطرح نشده باشد، پانزده نفر از نمايندگان نيز مي‌توانند كتباً تقاضاي فوريت آن طرح يا لايحه را بنمايند. تصويب فوريت طرحها و لوايح با توجه به درجه فوريت به ترتيب ذيل مي‌باشد:
1 - يك‌فوريت؛ با صحبت يك مخالف و يك موافق و با رأي اكثريت مطلق حاضران.
2 - دو و سه فوريت؛ با صحبت دو مخالف و دو موافق و به ترتيب با رأي اكثريت دو سوم حاضران و دو سوم مجموع نمايندگان.
تبصره: هيأت رئيسه موظف است طرحها و لوايح داراي فوريت را حداقل يكساعت قبل از طرح فوريت آنها در جلسه علني تكثير و دراختيار نمايندگان قرار دهد.
ماده 160:
اصل بر عادي بودن رسيدگي طرحها و لوايح است. بنابراين فوريت آنها بايد مبين ضرورت و يا حالت استثنايي و مستند به دلائل ذيل باشد:
1 - يك فوريت؛ نياز فوري جامعه و اولويت طرح و يا لايحه مورد نظر نسبت به ساير موارد مطروحه.
2 - دوفوريت؛ ضرورت جلوگيري از وقوع خسارت احتمالي و فوت فرصت.
3 - سه فوريت؛ حالت كاملاً اضطراري و حياتي و براي مقابله سريع با خسارت حتمي.
ماده 161:
در طرحها و لوايحي كه فوريت آنها تصويب شده باشد، ابتدا نسبت به اصل آن مذاكره مي‌شود و پس از آن براي ورود به شور در ماده واحده يا مواد، رأي گرفته مي‌شود و آنگاه راجع به هر يك از مواد جداگانه مذاكره و اخذ رأي به عمل مي‌آيد.
ماده 162: با تقاضاي دولت يا پانزده نفر از نمايندگان و تصويب مجلس قبل از ورود به شور در ماده واحده يا مواد طرح و يا لايحه مي توان از آن‌سلب فوريت بطور مطلق، و يا سلب يك فوريت از دو فوريت، و يا يك يا دو فوريت از طرحها و لوايح سه فوريتي نمود. تقاضاي فوريت يا سلب فوريت براي هر‌طرح و يا لايحه فقط يك بار امكانپذير است.